Przy odrobinie wiedzy, sprytu i za pomocą odpowiedniego sprzętu, każdy z nas jest w stanie zaparzyć doskonałą kawę we własnej kuchni. Dzięki młynkowi można samodzielnie dobrać stopień mielenia do ulubionej metody parzenia. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby manipulować temperaturą i eksperymentować z proporcjami wody do ziaren. Jest jednak pewien element produkcji kawy, który bardzo trudno odtworzyć w domowych warunkach, dlatego warto zaufać w tym względzie profesjonalistom – chodzi o stopień palenia kawy.
Dlaczego ten etap przygotowywania ziaren jest tak ważny? Ponieważ rodzaje palenia kawy determinują smak i aromat napoju, a także – odpowiednio dobrane – pozwalają wspaniale podkreślić naturalne walory konkretnych gatunków tego owocu. Poszczególne parametry, jak na przykład temperatura palenia kawy czy jego czas decydują o tym, czy gotowe ziarna najlepiej sprawdzą się w dripie, czy też w ekspresie lub kawiarce.
Czym są stopnie palenia kawy?
Podstawowe stopnie palenia kawy to kawa jasno, średnio i ciemno palona. Oczywiście, w obrębie tych typów można wyróżnić cały szereg bardziej precyzyjnych metod: do jasnego palenia zalicza się Cinnamon czy New England, do średniego – Full City i City, a French czy Volcano to nazwy ciemnego palenia. Wymienione stopnie odróżnia od siebie przede wszystkim czas oraz temperatura palenia kawy, czy raczej prażenia jej w specjalnym cylindrycznym piecu. O tym, jak zachodzi ten proces, a także co dokładnie należy do obowiązków roastera, czyli wypalacza ziaren.
Może Cię zainteresować: Kto wypala ziarna kawy? Poznaj zawód roastera
źródło: shutterstock.com
Niektóre palarnie używają własnej skali stopnia wypalenia kawy, aby ułatwić klientowi wybór ziaren idealnych do konkretnych metod parzenia. W Tommy Cafe zwykłe, średnie palenie to 3/5, natomiast 1-2/5 to kawy jasno palone, zaś 4-/5 to te najciemniejsze, na których ciemnobrązowej powierzchni błyszczą krople olejków eterycznych.
Zielono-brązowa skala smaku
Nawet laik jest w stanie rozpoznać, czy ziarna, które ma zamiar zmielić, były wypalane jasno czy ciemno – oceni to po prostu po kolorze. Surowe ziarna kawy mają szaro-zielony odcień, który w procesie palenia staje się żółto-złoty, a następnie przechodzi od jasnych do niemal czarnych odcieni brązu.
Wraz z kolorem zmieniają się także inne parametry ziaren, takie jak ich smak i aromat czy zawartość kofeiny. Kawy jasno i średnio palone zachowują najwięcej naturalnych nut smakowych danych ziaren. Dlatego w kawach wypalanych w ten sposób, często wyczuwalna jest kwaskowość i owocowe lub kwiatowe aromaty, typowe dla danego gatunku. Z kolei im ciemniej palona kawa, tym bardziej wyczuwalna jest w niej goryczka, a także nuty ciemnej czekolady czy orzechów. Są to klasyczne i stosunkowo mniej wymagające smaki, stąd popularność ciemnego wypalania ziaren. Z drugiej strony bardzo ciemne palenie kawy pozwala przykryć niedostatki ziaren, a nawet ich niską jakość czy wady wynikające z długiego przechowywania.
Czytaj również: Jaka jest różnica pomiędzy kawą jasno paloną, średnio paloną a mocno paloną?
Stopień palenia kawy a metoda parzenia
Wytrawny roaster potrafi optymalnie dobrać stopień palenia kawy do gatunku ziaren tak, by wydobyć ich naturalną indywidualne nuty. Natomiast dobry barista (także ten domowy) wie, do jakich metod parzenia najlepiej nadaje się kawa o danym stopniu wypalenia.
Kawom jasno palonym, takim jak Etiopia Amaro Gayo czy Panama Natural szczególnie służą alternatywne metody parzenia, takie jak chemex czy drip. Kwaskowość i orzeźwiające owocowe nuty rozkwitają w powolnym procesie sączenia się naparu przez filtr. Natomiast te ciemniej palone są najczęściej wybierane do kawiarek czy ekspresów ciśnieniowych – intensywny smak i cięższe body, uzyskiwane w wysokiej temperaturze palenia, zadowolą każdego fana espresso. W okolicy średniego palenia oscyluje tzw. omniroast, czyli możliwie najbardziej uniwersalny stopień palenia, nadający się do wielu metod parzenia. Jeśli więc nie jesteś zadeklarowanym fanem wyłącznie aeropressu lub jedynie kawiarki, kawy średnio palone powinny zadowolić Twoje podniebienie.
Czytaj również: Parzenie kawy – błędy, których możesz łatwo uniknąć
Co ciekawe – a także mało intuicyjne – im ciemniej wypalona kawa, tym mniej kofeiny zawiera. Podczas prażenia ziaren zachodzi wiele procesów chemicznych, a jednym z ich skutków jest właśnie obniżenie zawartości kofeiny. Dlatego niewinnie wyglądające jasne ziarna z chemexu, mogą dać większego energetycznego kopa niż szatańsko intensywne espresso z ciemno wypalonych ziaren.
